JEDZENIE A STRES

Rozmowa z Kingą Tarkowską – dietetyczką, terapeutką żywienia, kognitywistką

–  Wśród różnych patentów na przewlekły stres pojawia się często wskazówka: jedz zdrowo.

    Co to oznacza i jak się właściwie ma to do stresu?

–   Kiedy zaczynamy odczuwać stres, nasze ciało zaczyna uwalniać hormony stresu.

Ich wzrost może prowadzić do wielu reakcji fizycznych. Jeden z hormonów – czynnik uwalniający kortykotropinę (CRF) – wpływa na układ trawienny i może przyczynić się do zahamowania apetytu.

Inny hormon, kortyzol, zwiększa wydzielanie kwasu żołądkowego w celu przyspieszenia trawienia pokarmu, dzięki czemu możemy skuteczniej walczyć lub uciekać.

Inne skutki trawienne reakcji walki lub ucieczki mogą obejmować: zaparcie, biegunka, niestrawność, nudności.

– Czy to oznacza, że wszyscy właściwie reagujemy tak samo?

– Każdy z nas inaczej reaguje na lęk i stres, zarówno przewlekły, jak i krótkotrwały. W rzeczywistości my sami możemy reagować inaczej na łagodny lęk i wysoki lęk. Łagodny stres może na przykład powodować przejadanie się, natomiast silny lęk, może powodować brak apetytu. Ktoś inny może w tych sytuacjach zareagować w odwrotny sposób. Mężczyźni i kobiety mogą inaczej reagować na lęk, jeśli chodzi o wybory produktów spożywczych.

– A co z przewlekłym stresem?

– Przewlekły stres najczęściej związany jest z wyborem pokarmów o dużej zawartości energii i składników odżywczych, a mianowicie takich, które zawierają dużo cukru i tłuszczu. Wiele badań naukowych wykazało, że przewlekły stres może być przyczynowo powiązany z przyrostem masy ciała, szczególnie u mężczyzn.

– Sporo się mówi o jedzeniu jako sposobie na redukcję napięcia?

– Sytuacje stresowe zagrażają dobremu samopoczuciu, dlatego dążymy do zminimalizowania uczucia napięcia, wykorzystując dostępne nam sposoby. Zwiększona potrzeba jedzenia często staje się sposobem radzenia sobie ze stresem. Zachowania żywieniowe, uwarunkowane negatywnymi emocjami, przestają być jedynie odpowiedzią na odczucie głodu.

Doświadczenie stresu może być czynnikiem wywołującym potrzebę jedzenia. Jedzenie ze względu na swoją dostępność staje się prostym sposobem redukcji napięcia psychowegetatywnego. Może stanowić metodę radzenia sobie z trudnymi sytuacjami poprzez odwracanie uwagi od źródła problemu czy kompensować przeżywane trudności.

– Co jeść, aby zwiększać odporność na stres?

– Prozdrowotny styl odżywiania się może zoptymalizować stężenie hormonów stresu w organizmie, np. poprzez: obniżenie stężenia hormonu stresu – kortyzolu, obniżenie stężenia adrenaliny, podniesienie stężenia serotoniny (hormon o działaniu uspokajającym i przeciwdepresyjnym), obniżenie ciśnienia krwi, poprawę pracy układu odpornościowego, rozluźnienie mięśni.

Należy zadbać o to, aby w codziennej diecie nie brakowało produktów bogatych  w cynk (mięso, podroby, pestki dyni), wapń (nabiał, jarmuż, figi, morele), tryptofan (ryby, sery, mleko, produkty sojowe), magnez (produkty pełnoziarniste, orzechy) i witaminę B (drożdże piwne, otręby, wątróbka, kasza gryczana), które łagodzą objawy stresu, działają uspokajająco oraz poprawiają pamięć i myślenie. Aby obniżyć poziom kortyzolu, najlepiej sprawdzają się produkty bogate w antyoksydanty, m.in., wit. C,A, E, flawonoidy. Odpowiednim źródłem tych substancji są owoce, warzywa i orzechy. Produkty te poprawią samopoczucie
i zwiększą ogólną odporność organizmu.

Aby optymalizować stężenie hormonów stresowych w organizmie należy zwrócić uwagę na odpowiednio wysoką podaż wielonienasyconych kwasów tłuszczonych omega-3.

Występują one m.in. w rybach morskich, algach, siemieniu lnianym. Warto również zwracać uwagę, aby jeść żywność naturalną, jak najmniej przetworzoną.

– Co jeść w sytuacji stresowej? Jak sobie pomóc?

– Aby obniżyć ciśnienie podwyższone stresem warto zjeść garść orzechów: pistacji, migdałów, orzechów włoskich itp.

Aby rozluźnić mięśnie twarzy, często napięte podczas stresu, warto zjeść chrupkie warzywa i owoce: marchewki, jabłka, gruszki, kalarepkę.

Podczas stresowych napadów głodu warto ratować się jabłkiem. Palacze, aby się rzekomo odstresować idą „na papierosa”, jednak zdrowiej byłoby iść „na jabłko”. Wyjść na chwilę na zewnątrz, odetchnąć głęboko, zjeść jabłko rozluźniając mięśnie szczęki dostarczając przy tym organizmowi korzystnych substancji. Warto też mieć pod ręką małą paczkę migdałów czy innych orzechów, jako zdrową przegryzkę, aby uniknąć podjadania słodyczy.

Należy również pamiętać, że sen oraz aktywność fizyczna mogą zmniejszyć niepokój i opanować apetyt.

Leki stosowane w leczeniu depresji – cz. 2.

Leki stosowane w leczeniu depresji – cz. 2.

Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) Zazwyczaj od leków z tej grupy lekarz zaczyna leczenie pacjenta chorego na depresję. Należą do nich: citalopram, escitalopram, fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna i sertralina.  Jak sama nazwa wskazuje,...

Leki w depresji

Leki w depresji

Choroba afektywna jednobiegunowa, czyli depresja w jej umiarkowanym i głębokim nasileniu jest wskazaniem do farmakoterapii, czyli stosowaniu leków. Lekarz psychiatra ma do wyboru wiele różnych leków przeciwdepresyjnych. W większości przypadków można dobrać optymalny...

SYDROM SZTOCHOLMSKI

SYDROM SZTOCHOLMSKI

- kiedy ofiara broni kata. W latach 70 XX wieku, w jednym z banków w Sztokholmie zdarzył się napad. Napastnicy przez tydzień przetrzymywali jego pracowników. Kiedy sytuacja została opanowana i zakładnicy zostali uwolnieni, wydarzyło się coś czego nikt się nie...

DEPRESJA SEZONOWA

DEPRESJA SEZONOWA

Depresja sezonowa (SAD) jest jednym z rodzajów depresji. Tym, co ją wyróżnia, jest jej cykliczny, sezonowy przebieg. Epizody depresyjne pojawiają się późną jesienią lub wczesną zimąi trwają do wiosny, wtedy to dochodzi do poprawy nastroju. Bywa, że objawy choroby...

Jesień życia – cz. 2

Jesień życia – cz. 2

Praca Od wielu czynników zależy jakie znaczenie ma praca w życiu człowieka. Jednym z nich jest pokolenie kulturowe danej osoby. Ludzie, którzy byli wychowywani w szacunku do pracy, będą prawdopodobnie bardziej doceniali jej rolę niż ci, którzy żyli w środowisku, gdzie...

Jesień życia

Jesień życia

  Za oknem pierwsza jesienna pogoda, stąd temat dzisiejszego wpisu: jesień życia – starość. Rozwój człowieka, a tym samym proces jego starzenia się i przystosowania do różnych związanych z tym zmian jest ściśle powiązany z historią jego życia. W starości niejako...

Odpoczynek i jego brak cz. 2

Odpoczynek i jego brak cz. 2

Ryzyko wyczerpania i chorób, frustracji i wypalenia zawodowego w obecnym świecie jest bardzo duże.  Wysokie wymagania, niestabilna sytuacja światowa i pandemiczna, nie sprzyjają zachowaniu równowagi wewnętrznej. Dlatego tak ważne jest, aby być na siebie uważnym i...

Odpoczynek i jego brak cz. 1

Odpoczynek i jego brak cz. 1

Żyjemy w pędzie, zadanie goni kolejne… Bierzemy na siebie ogrom obowiązków i czujemy, że wiele od nas zależy. Rytm dnia, mimo że regularny, przypomina raczej dyscyplinę sportową, podzieloną na etapy, gdzie liczy się tylko wygrana. Budzik, śniadanie na stojąco, sama...

TANOREKSJA

TANOREKSJA

Wśród różnorakich zaburzeń osobowości istnieje jedno, które w obecnej porze roku wydaje się wyjątkowo ważne do opisania, to tanoreksja. Zalicza się ją do zaburzeń wynikających z kultu własnego ciała. Osobie cierpiącej wciąż wydaje się, że wygląda bardzo blado, a przez...

Skip to content