W związku z duża popularnością traktowania Internetu jako „lekarza pierwszego kontaktu” krótka ściąga dla zainteresowanych czyli „Przewodnik” po zaburzeniach lękowych ze względu na objawy
Co mi jest ? | Informacje dodatkowe | Co zrobić? |
FOBIA SPOŁECZNA | ||
czerwienienie się, drżenie uczucie, braku tchu, parcie na mocz, nudności, napady gorąca | objawy mogą się nasilać nawet do lęku panicznego; istnieją powiązania z niską oceną i strachem przed krytyką; nieleczona często prowadzi do uzależnień od alkoholu czy innych substancji psychoaktywnych | psychoterapia, pomocniczo środki farmakologiczne |
AGORAFOBIA | ||
kołatanie serca, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, uczucie uginania się nóg, mrowienie rąk i nóg | pacjent najczęściej unika sytuacji fobicznych; zwykle powiązana jest z klaustrofobią lub np. zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym nasilone objawy prowadzą często do fobii społecznej | psychoterapia behawioralno – poznawcza, pomocniczo środki farmakologiczne |
FOBIE IZOLOWANE, M.IN. ZOOFOBIA | ||
kołatanie serca, roztrzęsienie, pocenie się, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, dreszcze, w skrajnych przypadkach omdlenie | zwykle pojawiają się we wczesnym dzieciństwie objawy trwają tak długo, ile trwa kontakt z obiektem stresogennym; może dojść do napadu paniki | psychoterapia behawioralno – poznawcza |
LĘK PANICZNY / ZESPÓŁ LĘKU UOGÓLNIONEGO | ||
kołatanie lub szybsze bicie serca, duszność, ból w klatce piersiowej, zawroty głowy, niepokój,napięcie mięśni, drażliwość, utrata koncentracji, poczucie obcości własnej osoby lub otoczenia | często występuje z innymi zaburzeniami około 25% cierpiących na ten rodzaj lęku nadużywa alkoholu | Psychoterapia behawioralno – poznawcza, przy nasilonych objawach również farmakoterapia |
NERWICE NATRĘCTW | ||
natrętne (obsesyjne) ,myśli przymusowe (kompulsyjne), czynności np. powracające myślenie o zarazkach, seksie ciągłe liczenie, wielokrotne mycie rąk sprawdzanie, zamknięcia drzwi | pacjent czuje zwykle wstręt do swoich natręctw, próbuje się im przeciwstawić, ale mimo wszystko boi się zaniechać ich w obawie, że stanie się coś złego | psychoterapia, przy nasilonych objawach również farmakoterapia |
REAKCJE NA CIĘŻKI STRES | ||
oszołomienie, zaburzona orientacja, ograniczone pole świadomości, otępienie, depersonalizacja, zaburzenia pamięci | niekontrolowane prowadzą do trudności w funkcjonowaniu w społeczeństwie; najcięższa postać objawów powinna minąć w ciągu 2–3 dni | pomoc psychologiczna połączona ze środkami farmakologicznymi pomoc psychotraumatologiczna |
ZABURZENIA DYSOCJACYJNE | ||
utrata kontroli nad tożsamością, pamięcią, ciałem, myśleniem – możliwa amnezja otępienie, drgawki trans znieczulenie pewnych części ciała | zazwyczaj związane z traumą należy wykluczyć neurologiczne podłoże objawów | objawy zwykle ustępują samoistnie – jeśli nie, to podstawą leczenia jest psychoterapia, wyjątkowo wspomagana leczeniem farmakologicznym |
LĘKI WYSTĘPUJĄCE POD POSTACIĄ SOMATYCZNĄ | ||
różne, nawracające objawy somatyczne,dolegliwości wielu narządów czy części ciała podejrzenia ciężkich chorób zespół jelita drażliwego poczucie cierpienia „nerwica serca” | pacjent skupia się na fizycznej naturze objawów, nie podejrzewa przyczyn w psychice częste współwystępowanie z depresją | psychoterapia, przy nasilonych objawach również farmakoterapia |
NEURASTENIA | ||
zmniejszenie wydolności zawodowej ,większa męczliwość, bóle (zwłaszcza napięciowe) i zawroty głowy, bóle mięśni, drażliwość, niemożność zrelaksowania się trudności w koncentracji, rozpraszanie się | typowymi wyzwalaczami neurastenii są kłopoty rodzinne i przeciążenie obowiązkami oraz obecnie pandemia i jej konsekwencje | wskazana zmiana trybu życia, psychoterapia i farmakoterapia |
ZESPÓŁ DEPERSONALIZACJI – DEREALIZACJI | ||
gorsza wydolność umysłowa i fizyczna, poczucie utraty emocji, uczucie alienacji oraz odcięcia się od otoczenia | objawy charakterystyczne dla innych zaburzeń (np. schizofrenii czy depresji), więc ważne jest postawienie prawidłowej diagnozy | Farmakoterapia; psychoterapia zwykle nie przynosi tu pożądanych efektów, ale pomocne bywają techniki wspierające |