„Uzależnienie od alkoholu – zwiększone ryzyko w pandemii” – część 2

Czynniki psychologiczne

Rozmaite koncepcje psychoanalityczne, czy teorie relacji z obiektem, upatrują powstawanie uzależnienia w nieświadomych tendencjach autodestrukcyjnych, ucieczce od cierpienia, niezaspokojeniu potrzeb w znaczących relacjach dzieciństwa, czy potrzebie poszerzenia siebie o silny, znaczący obiekt, w tym przypadku substancję psychoaktywną. 

Inne teorie uznają uzależnienie za wyuczone zachowanie, które może ulec modyfikacji na skutek przewarunkowania  (tj. powiązania bodźca z nowym efektem), wskazując m.in. na potrzebę redukcji napięcia.

Jeszcze inni, jak np. Lazarus uznają, że z uwagi na 2 możliwe typy radzenia sobie z trudną sytuacją: skupienie na emocjach lub skupienie na problemie, uzależnieni wyraźnie preferują typ pierwszy.

Egzystencjalny nurt w psychologii akcentuje z kolei takie źródła uzależniania się jak lęk, niepokój, frustracja.

Kolejne próby szukania wspólnego mianownika, wiodącego do uzależnień, wskazują na słabą odporność na napięcie i stres, niedojrzałość czy zależność jako cechy osobowości, duże zapotrzebowanie na stymulację, czy odpowiednio niską tolerancję na monotonię, trudności w relacjach z innymi ludźmi i in.

Czynniki biologiczne

Istotność tych czynników potwierdzają badania bliźniąt. Trwają także badania w kierunku dziedziczenia predyspozycji do uzależnienia – poszukujące genu zlokalizowanego w jednym z chromosomów oraz genu kodującego jeden z receptorów dopaminowych. Ich wyniki sugerują znaczenie biologicznego wyposażenia w tym zakresie. Ważną informacją w tym kierunku jest potwierdzenie faktu, że biochemiczna odmienność organizmów może warunkować różne reakcje na alkohol. Czyli, mówiąc precyzyjniej, stopień skuteczności enzymów rozkładających alkohol przynosi u różnych osób odmienne samopoczucie po użyciu go w podobnej ilości – od przyjemnych stanów aż po nudności czy ból głowy. Może to sprzyjać zwiększeniu gotowości do kontynuowania użycia lub zaprzestania takich zachowań, a za tym rozwoju uzależnienia.

Można zatem powiedzieć, że ludzie sięgają po alkohol głównie z dwóch przyczyn tj. ze względów społecznych (np. uleganie namowom lub różnego rodzaju uroczystości) oraz ze względów indywidualnych, tj.
w celu odczucia efektu jego działania. Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytania dotyczące przyczyn uzależnienia, ponieważ mechanizmy jego powstawania nie zostały jeszcze wystarczająco dobrze zbadane.

Na dziś przyjmuje się, że mamy do czynienia z czynnikami społecznymi, duchowymi oraz psychologicznymi, nakładającymi się na podłoże biologiczne. Jest rzeczą niezaprzeczalną, że na rozległość uszkodzeń narządów i układów oraz na szybkość powstawania uzależnienia znaczny wpływ wywiera stopień dojrzałości organizmu, a w przypadku uzależnienia – szczególnie dojrzałość ośrodkowego układu nerwowego (głównie mózgu). Z badań wynika, że dużą rolę odgrywa tu wiek, w którym rozpoczęło się intensywne picie alkoholu.

 Zanim już dojdzie do uzależnienia, można zaobserwować kilka kolejnych etapów, począwszy od pierwszego kontaktu z alkoholem jeszcze w wieku dziecięcym czy młodzieżowym poprzez używanie eksperymentalne (próbowanie różnych alkoholi czy różnych substancji), socjalne (w ramach określonych grup rówieśniczych, w pracy, w rodzinie), nawykowe (z obecnymi cechami zależności psychicznej), aż do pełnego uzależnienia (z obecnymi objawami fizycznymi i psychologicznymi). Osoby młode, tj. poniżej 20. roku życia, które piją intensywnie, mogą uzależnić się już po kilku miesiącach. Między 20. a 25. rokiem życia potrzeba na to średnio ok. 3-4 lata, a powyżej tego wieku okres uzależniania się może trwać kilka, a nawet kilkanaście lat, jednak należy pamiętać o uwarunkowaniach indywidualnych, które mogą te okresy skrócić lub wydłużyć.

Leki stosowane w leczeniu depresji – cz. 2.

Leki stosowane w leczeniu depresji – cz. 2.

Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) Zazwyczaj od leków z tej grupy lekarz zaczyna leczenie pacjenta chorego na depresję. Należą do nich: citalopram, escitalopram, fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna i sertralina.  Jak sama nazwa wskazuje,...

Leki w depresji

Leki w depresji

Choroba afektywna jednobiegunowa, czyli depresja w jej umiarkowanym i głębokim nasileniu jest wskazaniem do farmakoterapii, czyli stosowaniu leków. Lekarz psychiatra ma do wyboru wiele różnych leków przeciwdepresyjnych. W większości przypadków można dobrać optymalny...

SYDROM SZTOCHOLMSKI

SYDROM SZTOCHOLMSKI

- kiedy ofiara broni kata. W latach 70 XX wieku, w jednym z banków w Sztokholmie zdarzył się napad. Napastnicy przez tydzień przetrzymywali jego pracowników. Kiedy sytuacja została opanowana i zakładnicy zostali uwolnieni, wydarzyło się coś czego nikt się nie...

DEPRESJA SEZONOWA

DEPRESJA SEZONOWA

Depresja sezonowa (SAD) jest jednym z rodzajów depresji. Tym, co ją wyróżnia, jest jej cykliczny, sezonowy przebieg. Epizody depresyjne pojawiają się późną jesienią lub wczesną zimąi trwają do wiosny, wtedy to dochodzi do poprawy nastroju. Bywa, że objawy choroby...

Jesień życia – cz. 2

Jesień życia – cz. 2

Praca Od wielu czynników zależy jakie znaczenie ma praca w życiu człowieka. Jednym z nich jest pokolenie kulturowe danej osoby. Ludzie, którzy byli wychowywani w szacunku do pracy, będą prawdopodobnie bardziej doceniali jej rolę niż ci, którzy żyli w środowisku, gdzie...

Jesień życia

Jesień życia

  Za oknem pierwsza jesienna pogoda, stąd temat dzisiejszego wpisu: jesień życia – starość. Rozwój człowieka, a tym samym proces jego starzenia się i przystosowania do różnych związanych z tym zmian jest ściśle powiązany z historią jego życia. W starości niejako...

Odpoczynek i jego brak cz. 2

Odpoczynek i jego brak cz. 2

Ryzyko wyczerpania i chorób, frustracji i wypalenia zawodowego w obecnym świecie jest bardzo duże.  Wysokie wymagania, niestabilna sytuacja światowa i pandemiczna, nie sprzyjają zachowaniu równowagi wewnętrznej. Dlatego tak ważne jest, aby być na siebie uważnym i...

Odpoczynek i jego brak cz. 1

Odpoczynek i jego brak cz. 1

Żyjemy w pędzie, zadanie goni kolejne… Bierzemy na siebie ogrom obowiązków i czujemy, że wiele od nas zależy. Rytm dnia, mimo że regularny, przypomina raczej dyscyplinę sportową, podzieloną na etapy, gdzie liczy się tylko wygrana. Budzik, śniadanie na stojąco, sama...

TANOREKSJA

TANOREKSJA

Wśród różnorakich zaburzeń osobowości istnieje jedno, które w obecnej porze roku wydaje się wyjątkowo ważne do opisania, to tanoreksja. Zalicza się ją do zaburzeń wynikających z kultu własnego ciała. Osobie cierpiącej wciąż wydaje się, że wygląda bardzo blado, a przez...

Skip to content