Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne , OCD , nerwica natręctw

Wspaniała rola Jacka Nicolsona w Oskarowym filmie „Lepiej być nie może” w pewnym stopniu pokazuje, jak to jest być osobą z OCD. Ile trudności i komplikacji przynosi to zaburzenie i jak ciężko z nim może być „normalnie” żyć. Nawracające, obsesyjne, niepokojące myśli i przymusowe czynności jak choćby-w filmie – wielokrotne mycie rąk we wrzątku za każdym razem nowym mydłem.

 Te myśli natrętne nazywane są obsesjami, chorzy ich nie chcą, mają pełną świadomość jak bardzo utrudniają one ich funkcjonowanie i jak są nadmiarowe… Obsesje bardzo często związane są z przymusowymi czynnościami – kompulsjami. A celem tych czynności jest wyciszenie obsesji i zmniejszenie lęku, który wywołują. Chory ma np. myśli o wszechogarniających zarazkach i zachorowaniu wiec poświęca ogrom czasu na próby zneutralizowania wyobrażonego zagrożenia, dezynfekuje i myje dłonie aż do krwi. Na chwile lęk się zmniejsza, aby po krótkim czasie wrócić ze zdwojoną siłą. I tak w kółko.

 Do najczęściej występujących kompulsji można zaliczyć wielokrotne sprawdzanie czy zamknęliśmy drzwi, ustawianie przedmiotów w „jedyny prawidłowy” sposób albo konieczność utrzymywania idealnego porządku.

Wszyscy miewamy natrętne myśli czy wykonujemy zadania w określony sposób np. czasami zastanawiamy się, czy wyłączyliśmy palnik pod czajnikiem.  Jednak różnica polega na tym, że nie zaprząta to naszych myśli na długo i nie musimy im podporządkować naszego życia. W sytuacji, kiedy osoba cierpi na OCD te przerażające myśli cały czas kłębią się w jej głowie, co sprawia, że powtarza ona wiele czynności, które przeszkadzają w normalnym życiu.

Obsesją towarzyszy niepokój a często duży lęk i co za tym idzie ból psychiczny. Przeżycie jest tak dokuczliwe i nasilone, że chory szuka jakichkolwiek sposobów na ich zredukowanie. Wyobraźmy sobie sytuacje, która wywołuje w nas duży lęk. Ktoś np. panicznie boi się egzaminów, przed sytuacją oceny ma wszystkie objawy stresu i z ciała i z głowy. Ale kiedy sytuacja się kończy – te odczucia mijają i można funkcjonować. U osoby z OCD – nie mijają, bo te objawy nie są związane z realną sytuacja a z myślami, od których nie można odejść, bo są nasze. Kiedy uświadomimy sobie ogrom cierpienia chorego, łatwiej zrozumieć te rozpaczliwe próby ulżenia sobie

Treści myśli natrętnych są różnorakie, w zależności od osoby, ale można wyróżnić kilka tematów, wokół których krążą:

  • Obsesje związane z zarazkami – myśli o zarażeniu się różnymi chorobami
  • Obsesje związane z czystością – myśli o przymusie idealnej sterylności i lęk przed zanieczyszczeniem się, dotknięciem jakiejś powierzchni, która może być brudna.
  • Obsesje związane ze zrobieniem komuś krzywdy – osoba boi się, że w jakiś sytuacjach mogłaby wyrządzić krzywdę sobie lub komuś czy popełnić jakieś przestępstwo np. ukraść
  • Obsesje związane z symetrią – myśli na temat perfekcyjnego ładu i porządku.
  • Obsesje o tabu – myśli związane z tematyką religijną, agresywną czy seksualną

Aby wyciszyć lęk związany z obsesjami chory zachowuje się w określony sposób. Często przybiera to formę całych rytuałów, takich jak powtarzanie specjalnych słów, mycie rąk według chirurgicznego wzorca, sprawdzanie czy drzwi na pewno zostały zamknięte przekręcając klucz odpowiednią ilość razy w odpowiednim układzie bądź ubieranie się zawsze w tej samej kolejności.

 Zachowania te mają charakter przymusowy więc osoba, która cierpi na OCD ma wrażenie, że jeżeli nie wykona odpowiedniej czynności to może stać się coś strasznego . Ich głównym zadaniem kompulsji ma być minimalizowanie niepokoju, niestety ulga jest odczuwalna bardzo krótko. Właściwie im więcej kompulsji tym bardziej zaburzenie pogłębia się.  A intuicja chorego podpowiada, że wykonywanie tych czynności to jedyny sposób poradzenia sobie. Osoba czująca przymus tych czynności może zdawać sobie sprawę z ich przesady i nieadekwatności, ale nie umie znaleźć innego wyjścia. Do najczęstszych zachowań kompulsywnych należą:

  • natrętne mycie całego ciała lub jego części np. rąk
  •  utrzymywanie sterylnej czystości, porządku i idealnego ułożenia wszystkiego w swoim otoczeniu, wielokrotne sprawdzanie czy na pewno wszystko zostało zrobione według zasad i czy efekt tych czynności jest perfekcyjny.
  • zachowania związane ze sprawdzeniem np. czy drzwi są zamknięte, czy żelazko lub gaz zostały wyłączone, czy coś ważnego nie zostało pominięte.
  • czynności związane z kontrolą czy co miało zostać zrobione zostało zrobione, czy ja czegoś okropnego nie zrobiłem.
  • przymus ciągłego liczenia np. przedmiotów

PSYCHOLOGICZNE POTENCJAŁY ZDROWIA – CZ.2

PSYCHOLOGICZNE POTENCJAŁY ZDROWIA – CZ.2

literaturze psychologicznej określeń „potencjały” lub „zasoby” zdrowia używa się zamiennie.To właściwości organizmu, psychiki, sfery duchowej i społecznej, którymi konkretna osoba dysponuje lub może dysponować w celu ochrony i rozwijania zdrowia. To zasoby jednostki,...

Psychologia zdrowia cz.1

Psychologia zdrowia cz.1

W każdym z nas i w każdej ze sfer: biologicznej, psychicznej, społecznej i duchowej są zawarte pewne zasoby, które mogą uaktywnić się w specyficznych sytuacjach życiowych, wywołując proces w stronę zdrowia lub choroby. Zagadnienie psychicznych potencjałów zdrowia w...

Rola odpoczynku w życiu człowieka

Rola odpoczynku w życiu człowieka

Rola odpoczynku w życiu człowieka W życiu mamy różne obowiązki, zadania, które namnażają się w szybkim tempie, ale czasu na ich wypełnienie nie przybywa. Na każdą czynność, którą człowiek wykonuje potrzebna jest energia i siła więc nie jest możliwe, aby koncentracja i...

Wpływ muzyki na psychikę

Wpływ muzyki na psychikę

Od bardzo dawna wiadomo, że muzyka ma ogromny wpływ na człowieka i jego nastrój. Już w starożytności mówiono, że muzyka łagodzi obyczaje, pomaga leczyć, wspomaga trawienie. Słuchacze intuicyjnie wybierają odpowiednie dla siebie dźwięki. Poziom energii i samopoczucie...

Zespół Aspergera u dorosłych

Zespół Aspergera u dorosłych

            Zespół Aspergera to zaburzenie, które kojarzy się przede wszystkim z dziećmii młodzieżą. Prawdą jest, że najczęściej jest rozpoznawane we wczesnym wieku. Nie oznacza to jednak, że nie dotyka również osób starszych. Zespół Aspergera u dorosłych bywa trudny...

TERAPIA W PRAKTYCE

TERAPIA W PRAKTYCE

Bardzo wielu Pacjentów rozważając pomoc psychoterapeuty, nie wie czego się spodziewać, co budzi sporo obaw i może skutecznie odstraszyć od sięgnięcia po taką formę leczenia. Poniższy opis dotyczy głównie psychoterapii w nurcie psychodynamicznym, ale większość...

MIŁOŚĆ BEZWARUNKOWA CZ.2.

MIŁOŚĆ BEZWARUNKOWA CZ.2.

Aby wydostać się z pułapki warunkowego traktowania dziecka, warto zacząć od powiedzenia sobie STOP. Zadajmy sobie pytanie: „O co mi tak naprawdę chodzi, na czym mi zależy”. Zastanówmy się czy to, co robimy, jak odzywamy się...

MIŁOŚĆ BEZWARUNKOWA

MIŁOŚĆ BEZWARUNKOWA

Każdy chciałby być kochany takim, jakim jest. Dorośli i dzieci tęsknią za taką miłością. Bezwarunkowa akceptacja buduje w nas przekonane, że jesteśmy wystarczająco dobrzy i buduje nasze poczucie własnej wartości. W jaki sposób rodzice mogą okazywać swoim dzieciom...

Medytacja

Medytacja

 To czym jest medytacja, czy jak ma działać, może się różnić w zależności od tego, w jakiej tradycji ją praktykujemy. W najbardziej powszechnym, niereligijnym, rozumieniu, np.: w podejściu uważności, medytacja to stopniowe zaznajamianie się z samym sobą. To...

Skip to content