Lęki nocne
Lęki nocne charakteryzują się nagłym wzbudzeniem i towarzyszącymi mu objawami napadu paniki czy krzykiem. Często, to też nadmierne pocenie się, rozszerzone źrenice czy mięsnie napięte do granic możliwości.
Po obudzeniu się, osoba jest zwykle zdezorientowana i zagubiona, nie wie co się dzieje i nie reaguje na otoczenie.
To dość często występujące zaburzenie, zwłaszcza u dzieci. Szacuje się, że występują u 3% dzieci w wieku pomiędzy 4 a 12 lat. U osób dorosłych, to około 4%-5%, między 20. a 30. rokiem życia. Lęki nocne występują częściej u mężczyzn.
Koszmary senne
Każdy miewa czasami koszmary senne. Opisujemy je jako: ”przerażające marzenia senne”. Choć najczęściej szybko się wybudzamy to zapamiętujemy treść naszego snu. Często przy tym towarzyszy nam lęk.
Ważnym czynnikiem, który nasila to zaburzenie jest stres. Koszmary senne pojawiają się u dzieci w wieku pomiędzy 3 a 5 lat. Jeżeli chodzi o dorosłych, szacuje się, że jest to około 1% populacji, gdzie koszmar senny pojawia się co najmniej raz w tygodniu. Koszmary senne częściej występują u kobiet.
Chrapanie pierwotne
Chrapanie pierwotne, czyli takie, któremu nie towarzyszy bezdech, to najczęstszy objawów zaburzeń oddychania w czasie snu. Odpowiedzialne za nie są mięśnie górnych dróg oddechowych – języka i gardła. Charakterystycznym objawem jest tu dźwięk przy wdechu, we wszystkich stadiach snu. Częściej występuje u mężczyzn – prawie połowa populacji niż u kobiet a częstość występowania rośnie z wiekiem. Czasami towarzyszą mu takie objawy jak: bole głowy, nadmierna senność czy sen niedający wypoczynku. Wtedy konieczna jest dalsza diagnostyk
Przyczyny zaburzeń snu
Przyczyny zaburzeń snu różnią się w zależności od konkretnej jednostki chorobowej.
Przyczyny bezsenności pierwotnej to wielu wypadkach czynniki genetyczne oraz przewlekły stres zwłaszcza w dzieciństwie. Zaburzenie to może współwystępować przy różnych schorzeniach psychicznych [ np. depresji] i somatycznych.
Przyczyny narkolepsji to uszkodzenia mózgu, infekcje, zaburzenia psychiczne, hormonalne czy działanie lub odstawienie substancji psychoaktywnych.
Przyczyny lunatyzmu to niedojrzałość CUN, a niektóre źródła wskazują również na genetykę.
Przyczyny lęków nocnych to stres, gorączka, deprywacja snu, leki działające na OUN a czasami, u dorosłych choroby psychosomatyczne.
Przyczyny koszmarów sennych to przeżywane konflikty, urazy psychiczne oraz przyjmowane leki. Niektóre typy zaburzeń np. osobowość borderline czy osobowość schizoidalna predysponują to częstszego występowania tego zaburzenia.
Czynniki ryzyka pierwotnego chrapania to otyłość, alkohol przed snem, palenie, przyjmowanie leków uspokajających i rozluźniających albo nieprawidłowa budowa anatomiczna górnych dróg oddechowych.
Leczenie zaburzeń snu jest związane z podawaniem leków nasennych lub przeciwdepresyjnych czy terapią behawioralną, która ma nauczyć pacjenta odpowiedniej higieny snu i radzenia sobie np. z myślami lękotwórczymi. Higiena snu to nic innego jak przestrzeganie kilku wskazówek, które mogą być pomocne w zasypianiu i zdrowym snie. Należą do nich :
- Utrzymywanie stałych pór zasypiania i wstawania, nawet w wolne dni
- Nieoglądanie w łóżku telewizji, nieczytanie książek , niekorzystanie ze smartfonu
- Po czasie ok. 30 minut, jeśli sen nie nadchodzi – wstajemy i wracamy dopiero kiedy senność przyjdzie. Przewracanie się z boku na bok to najgorszy możliwy scenariusz.
- Unikanie drzemek.
- Unikanie ćwiczeń wczesnym wieczorem na korzyść ćwiczeń relaksacyjnych czy medytacji, których zadaniem jest wyciszenie i ukojenie układu nerwowego.
- Ograniczenie kawy, herbaty, papierosów , alkoholu
- Wywietrzenie pomieszczenia, zadbanie o temperaturę ok. 18ºC i ciszę
